XQuick Search
Livability and Spatial Quality in terms of Human Needs and Spatial Affordances
Meriç Demir KahramanDepartment Of Urban And Regional Planning, Istanbul Technical University, IstanbulThe term livability is defined as a principle which contributes directly to the vital satisfaction of individuals, and is related to the specifications of spaces. It defines a quality level that enhances the spatial usage preferences of individuals. However, ‘quality level’ as used here is not a technical statement measured only by its capital provision. The term “spatial quality” must be considered within the scope of ‘Spatial Affordances’ as described by the ‘Theory of Affordances’ developed by J. Gibson in the field of human-space relationships. Spatial quality is directly related to the extent to which space meets human needs, and in this sense, how space orients human behavior, given that space is passive and humans its determinants. More importantly, a space that has no users can only carry the significance of object. Thus, the relation between human and space contains a semantic magnitude that follows from its pragmatic inception. However, many public spaces today are especially/intentionally designed to be observed rather than used: orderly, clean, empty, ‘no human, no problem’ spaces. The same attitude can also be observed in the spatial organization of private spaces. In this context, it may be said that space is apprehended as a concept of quality rather than in terms of its affordance specifications. In recognition of this, the terms ‘spatial quality’ and ‘livability’ are described in this study in terms of their relation with the processes and concepts of human-space relations. The study is based on the quality criteria for public spaces, insofar as these spaces form the basis for humans’ search for space according to shared needs and activities.
Keywords: Human needs, human-space relationship; spatial affordances; spatial quality; liveability.İnsan İhtiyaçları ve Mekansal Elverişlilik Kavramları Perspektifinde Yaşanılırlık Olgusu ve Mekansal Kalite
Meriç Demir Kahramanİstanbul Teknik Üniversitesi, Şehir Ve Bölge Planlaması Bölümü, İstanbul“Yaşanılırlık” bireylerin yaşamsal tatmin hissine doğrudan katkıda bulunan, mekanların niteliklerine ilişkin bir ilke olarak tanımlanmakta, bireyin mekan kullanım tercihini artıracak bir kalite düzeyini tariflemektedir. Ancak burada bahsi geçen kalite düzeyi sadece kapital karşılığı ile ölçülen teknik bir ifade içermemektedir. “Mekansal kalite”, insan-mekan ilişkisi içerisinde yer bulan, J.Gibson’ın geliştirdiği “Olanaklar Teorisi” ile açıklanan “Mekansal Elverişlilik” kapsamında ele alınması gereken bir niteliktir. Kalite, mekanın insanın hangi ihtiyaçlarına ne ölçüde karşılayabildiği, mekanın nelere elverdiği ve bu anlamda da kullanıcıların davranışlarını nasıl yönlendirdiği ile doğrudan ilişkilidir. Zira mekan edilgendir ve insan mekanın etkenidir. Daha da önemlisi kullanıcısı olmayan mekan sadece nesne ifadesi taşıyacaktır. Nitekim, insan ve mekan arasındaki ilişki pragmatik bir başlangıç sonrası anlamsal süreçler içermektedir. Ancak bugün birçok kamusal mekan, kullanmaktan ziyade, seyredilmek için tasarlanmaktadır; bunlar düzenli, temiz ve boş “insan yok, sorun yok” alanlar(ı)dır. Aynı yaklaşım özel mekanların organizasyonunda da görülmektedir. Bu durumu mekanın, işlevselliğinden ve elveriş niteliğinden bağımsız bir kalite anlayışı ile kavranıldığı şeklinde açıklanmaktadır. Bu çalışmada mekânsal kalite ve yaşanılırlık olguları insan-mekan ilişkisi kapsamındaki süreçler ve kavramlarla ilişkili olarak tariflenmiştir. Çalışma, insanların benzer ihtiyaçlar doğrultusunda geliştirdikleri mekansal arayışlar ve ihtiyaçlarına yönelik ortak etkinliklerine zemin oluşturan kamusal mekanların kalite ölçütleri üzerine kurgulanmıştır.
Anahtar Kelimeler: İnsan ihtiyaçları, insan-mekan ilişkisi; mekansal elverişlilik; mekansal kalite; yaşanılırlık.Corresponding Author: Meriç Demir Kahraman, Türkiye
Manuscript Language: Turkish